Trình tự thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án và tại UBND

Hiện nay, thực trạng tranh chấp đất đai là vấn đề nan giải, khó giải quyết nhất kéo dài từ năm này sang năm khác. Một phần là do người dân chưa hiểu cũng như chưa nắm rõ trình tự thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai, dẫn đến vụ tranh chấp kéo dài hơn. Luật Hùng Sơn sẽ trình bày thủ tục tranh chấp đất đai và các vấn đề liên quan trong bài viết dưới đây.

1. Thủ tục hòa giải khi có tranh chấp đất đai:

– Tranh chấp đất đai có thể được giải quyết theo phương thức khiếu nại lên cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc tiến hành khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền. Đối với mỗi phương thức sẽ có thủ tục và trình tự cũng sẽ khác nhau.

– Tuy nhiên, thủ tục hòa giải tại UBND xã vẫn là bắt buộc đối với cả hai phương thức nêu trên.Theo đó, Luật Đất đai 2013 khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc hòa giải ở cơ sở, trường hợp vẫn không hòa giải được thì tiến hành gửi đơn đề nghị theo khoản 2 Điều 202 Luật Đất đai đến UBND cấp xã nơi mà hiện có đất đang tranh chấp để tiến hành hòa giải.

– Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai giữa hai bên tại UBND cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, thời hạn này được tính kể từ ngày UBND nhận được đơn yêu cầu giải quyết. Phải lập biên bản hòa giải và phải có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành, có chữ ký của 2 bên tranh chấp. Một bản lưu tại UBND xã, hai bản còn lại gửi cho mỗi bên tranh chấp.

– Trường hợp nếu hòa giải thành mà có sự thay đổi về người sử dụng đất hoặc thay đổi về ranh giới đối với tranh chấp giữa cộng đồng dân cư, cá nhân, hộ gia đình với nhau thì UBND cấp xã sẽ tiến hành gửi biên bản hòa giải này đến Phòng Tài nguyên và Môi trường gửi, còn đối với các trường hợp khác thì gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường nhằm để công nhận ranh giới mới và cấp giấy chứng nhận mới.

2. Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án:

– Giải quyết tranh chấp đất đai theo trình tự tố tụng dân sự: Cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan có quyền tự mình hoặc có thể thông qua người đại diện hợp pháp để tiến hành khởi kiện vụ án tranh chấp đất đai tại Tòa án có thẩm quyền.

– Đầu tiên, gửi đơn khởi kiện, giấy tờ, tài liệu chứng cứ kèm theo đến Tòa án có thẩm quyền, sau đó nộp tạm ứng án phí và hoàn chỉnh, bổ sung hồ sơ theo đúng yêu cầu của Tòa án.

– Sau khi Tòa án thụ lý vụ án, Tòa sẽ tiến hành mời các đương sự lên hòa giải, đây là giai đoạn bắt buộc do Tòa án tiến hành và chủ trì. Theo đó, nếu hòa giải thành, mà sau 07 ngày các bên không có ý kiến gì về việc này nữa thì tranh chấp chính thức kết thúc, trường hợp nếu hòa giải không thành thì Tòa án sẽ đưa ra xét xử. Tuy nhiên, trong quá trình xét xử, các bên vẫn được quyền thỏa thuận với nhau để có thể giải quyết vụ án. Và vẫn có quyền kháng cáo theo thủ tục phúc thẩm.

3. Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND:

– Áp dụng đối với những tranh chấp đất đai mà các bên đương sự không có bên nào có các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất của mình theo quy định pháp luật và muốn giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND.

– Tuy nhiên, chủ thể có thẩm quyền giải quyết sẽ khác nhau, tùy thuộc vào việc đó là tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì cần phải khiếu nại lên Chủ tịch UBND cấp huyện. Nếu các bên đương sự không đồng ý với quyết định của Chủ tịch UBND cấp huyện thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

– Đối với các trường hợp khác có yếu tố nước ngoài thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Trường hợp các bên đương sự không đồng ý với quyết định này thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Ngoài ra, các bên đương sự vẫn có quyền khởi kiện tại Tòa án nếu không đồng ý với quyết định lần đầu của chủ tịch UBND.

Như vậy, nếu có tranh chấp đất đai thì bạn hoàn toàn có thể lựa chọn giải quyết tại Tòa án hoặc tại UBND.